عرشه فولادی یکی از فناوری های نوین در صنعت ساخت و ساز محسوب می گردد. این سقف یک عضو سازه ای است که به عنوان سطح باربر سقف بام و یا کف طبقات به کار برده می شود. عرشه های فولادی دارای نسبت مقاومت به وزن زیادی بوده که برای انتقال بارهای سنگین طراحی می شود. عرشه فولادی می تواند با توجه به شکل و کاربری ساختمان در شکل های مختلف شیب دار و یا منحنی ساخته شود و از لحاظ مدل قیمت عرشه فولادی با هم متفاوت است.
سقف عرشه فولادی چیست
در این سیستم سازه ای بارهای وارد بر سطح، توسط عملکرد خمشی ترکیبی فولاد و بتن، به تکیه گاه ها منتقل می گردند. بر این مبنا سیستم عرشه فولادی را می توان به عنوان یک سقف عرشه فولادی کامپوزیت در نظر گرفت که در آن بارهای کششی توسط فولاد تحتانی و بارهای فشاری توسط بتن فوقانی تحمل می شود. به این ترتیب می توان از نقطه قوت فولاد که مقاومت کششی خوب آن و نقطه قوت بتن که مقاومت فشاری مناسب آن است استفاده کرد.
در نتیجه از نقطه ضعف فولاد و بتن که به ترتیب کمانش در فشار و مقاومت کم کششی است اجتناب می شود. علاوه بر آن در این سیستم سقف از لحاظ سازه ای نیازی به میلگرد کششی نیست زیرا بارهای کششی توسط ورق فولادی کف منتقل می شود از این رو قیمت ورق گالوانیزه عرشه فولادی در تعیین قیمت این نوع سقف ها بسیار مهم می باشد. آرماتورهای تعبیه شده در سقف برای کنترل تنش های حرارتی و جمع شدگی بتن طراحی می شود و می توان با حذف آن ها و استفاده از الیاف فولادی سرعت اجرا را افزایش داده و از هزینه های اجرا کاست.
با تغییر در شکل، عمق و ضخامت ورق فولادی و نیز ضخامت و جنس بتن روی عرشه می توان سقف های متفاوتی تولید نمود که برای بارگذاری ها، شکل ها و طول دهانه های مختلف مناسب باشند. بنابراین از سیستم عرشه فولادی می توان در محدوده وسیعی از کاربردها مانند سقف های کوچک ساختمان های مسکونی تا سقف های بزرگ صنعتی و عرشه پل ها استفاده نمود. سقف های بسیار سبک با ضخامت ورق نازک و لایه نازکی از بتن بر روی آن در دهانه های کوچک و سقف های نسبتا سنگین تر با ورق های ضخیم تر و ضخامت بتن بیشتر در دهانه های بزرگ تر به کار گرفته می شوند.
جهت جلوگیری از خوردگی فولاد از ورق گالوانیزه شده که با فلز روی پوشانده شده است استفاده می شود. همچنین می توان از پوشش آلیاژ آلومینیوم بر روی فولاد گالوالیوم برای حفاظت در برابر خوردگی استفاده نمود. هر دو نوع گالوانیزه و گالوالیوم در درجه های مختلفی موجود می باشند که درجه آن ها با ضخامت روی یا آلومینیوم پوشانده شده در هر دو سمت فولاد تعیین می شود و تنها تفاوت آن ها در قیمت ورق گالوانیزه و گالوالیوم می باشد. لازم به ذکر است که استفاده از بتن در عرشه های فولادی ضروری نبوده و می توان عرشه فولادی را تنها با استفاده از ورق های فولادی و بدون استفاده از بتن سازه ای ساخت. بر این مبنا عرشه های فولادی را می توان به دو دسته کلی زیر تقسیم نمود:
عرشه فولادی بام
در صورت استفاده از عرشه فولادی به عنوان بام ضرورتی برای استفاده از بتن پوششی در این المان ها وجود ندارد. در این موارد عرشه فولادی به تنهایی استفاده می شود. این المان سازه می تواند بر روی تیرها و یا شاه تیرهای موجود در سقف قرار گیرد. امروزه شکل دیگری از سقف های فلزی به نام پروفیل های فلزی موجود ساخته می شود که شکل موجود این صفحات کلید اصلی پایداری و سبک بودن آن ها می باشد که آن را به یک گزینه مناسب برای کاربرد در ساختمان سازی تبدیل می کند. همان طور که در ساخت یک مقوای نازک برای مستحکم کردن آن از ورقه های موجدار فشرده شده در بین آن ها استفاده می شود، با موجدار کردن یا چین دادن ورق های فلزی، می توان به مقاومت بیشتری دست پیدا کرد و آن ها را به ورق کرکره موجدار تبدیل نمود. شکل موجدار باعث می شود که سقف فلزی در یک سطح کم تر، مقاومت بیشتری از خود نشان داده و در نتیجه نسبت مقاومت به وزن افزایش پیدا می کند. همچنین قیمت ورق رنگی گالوانیزه موجدار یکی از عوامل موثر بر قیمت این نوع سقف ها می باشد.
عرشه کامپوزیت کف
زمانی که عرشه فولادی به عنوان المان کف معرفی شد، از آن برای تشکیل دادن سقفی پایدار و ثابت به صورت دیافراگم استفاده گردید. اساس سیستم دال مرکب به این صورت می باشد که اجزای مختلف با هم عمل کرده و از بهترین ویژگی هریک از اجزا استفاده می شود. بنابراین با به کار بردن سقف عرشه فولادی کامپوزیت، عرشه فولادی به عنوان المان باربر نیروی کششی عمل کرده و بدین ترتیب از عملکرد ضعیف بتن در کشش پرهیز شده و تنها از بتن که عملکرد فشاری مناسبی دارد برای تحمل نیروهای فشاری استفاده می شود. در این حالت مقطع مرکب حاصل به عنوان دال مرکب و عرشه فولادی به عنوان عرشه مرکب شناخته می شود. بتن مورد استفاده در دال می تواند ویژگی های خاصی داشته باشد که برای نمونه جهت کاهش دادن وزن سازه می توان از بتن سبک برای ساخت سقف های کامپوزیت استفاده کرد. استفاده از عرشه فولادی کف به دلیل داشتن برتری های مهمی نظیر کاهش هزینه و زمان اجرا نسبت به روش های دیگری که برای ساخت دال بتنی معمول می باشند، گسترش پیدا کرد.
مزایای عرشه فولادی
استفاده از عرشه های فولادی مزیت های بسیار برای مالک و سازنده ساختمان به همراه دارد که از مهمترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• ایجاد دیافراگم صلب
• سبک وزن بودن
• کاهش میزان بتن ریزی
• کاهش میزان قالب بندی
• کاهش هزینه های ساختمان سازی
• حمل و نقل آسان
• مقاومت زیاد مصالح در برابر باد و طوفان در هنگام ساخت سازه
• مقاومت سقف ساخته شده در برابر بارهای لرزه ای
• قابل دسترس بودن در مدل ها و طرح ها و رنگ های متفاوت
• مقاومت در برابر پوسیدگی، ترک خوردگی و اعوجاج
کاربردهای عرشه فولادی
همان طور که اشاره شد استفاده از عرشه های فولادی موجب کاهش وزن سازه و همچنین کاهش زمان اجرا گردیده و از این رو امروزه در بسیاری از زمینه ها کاربرد وسیع سقف های فلزی دیده می شود. ساختمان های صنعتی، تجاری، مسکونی، ورزشی و سالن های نمایشگاهی و انبارها از نمونه های کاربرد سقف فلزی هستند که با استفاده از عرشه های فولادی ساخته شده اند. توسعه روزافزون عملیات عمرانی در کشور و بهره گیری از فناوری های جدید موجب استفاده بهینه از مصالح، نیروی انسانی و افزایش عمر ساختمان گردیده است. امروزه به علت کاربرد فراوان مصالح کامپوزیت در صنعت ساختمان، سقف های کامپوزیت فولادی به عنوان گزینه ای مناسب در اکثر ساختمان های مسکونی، اداری، تجاری، پارکینگ های طبقاتی و غیره در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می گیرند. باید بدانید که هزینه این سقف ها براساس المان های به کار رفته در آن ها نظیر قیمت ورق رنگی گالوانیزه، گلمیخ و آرماتورهای فولادی متفاوت بوده و پیش از خرید لازم است از قیمت و عوامل موثر بر آن آگاهی کامل داشته باشید.