طراحی سقف وافل
معماری سقف وافل به شما امکان ایجاد طرحای‌های جذاب و دکوراتیو را می‌دهد. با توجه به اینکه سیستم وافل امکان عبور آسان تاسیسات و دسترسی به آنها برای تعمیر را فراهم می‌کند. تمامی سیم‌کشی‌ها و لوله کشی‌ها و سایر تاسیسات را از داخل سقف عبور می‌دهند و با یک پنل ساده پی وی سی روی آن را می‌پوشانید. فرورفتگی به شما امکان خواهد داد که با تزئینات مورد نظر خود فضا را شکل دهید. حتی می‌توانید برای بر هم زدن نظم کسل کننده فضا از کناف استفاده کنید. امکان استفاده از رابیتس نیز وجود دارد اما می‌توان به جای این ایده‌های پیچیده به سراغ یک رنگ آمیزی ساده رفت. سقف وافل به دلیل زیبایی منحصر به فرد همیشه مورد توجه معماران قرار گرفته و کاربری های متفاوتی مانند : ساختمان مسکونی ، پارکینگ ها ، هتل ها و سالن اجتماعات ، و مدارس و دانشگاه ها دارد.در ادامه بخشی از ایده‌های نمای سقف وافل را مرور خواهیم کرد.
طراحی سقف وافل برای کلاس‌های درس
یکی از کاربردهای مهم سیستم وافل برای کلاس‌ها و سالن‌های بزرگ دانشگاه‌ها و مدارس است. از آنجایی که نور در چنین فضاهایی اهمیت بالایی دارد طراح تشخیص داده است که حفرات بخشی از اطراف سقف را با پانل پی وی سی بپوشاند و بخش‌های دیگر را با حداکثر نور ممکن به صورت متمرکز پر کند. با ایجاد حفره‌ای نورانی داخل سقف، نورپردازی سقف وافل برای فضای تحصیلی به بهترین شکل ممکن فراهم خواهد بود.
سقف وافل به نوعی دال گفته می‌شود که زیر آن مشبک است. این نوع سقف بسیار سبک و در عین حال محکم است و در مقایسه با انواع دیگر سقف‌های معمولی با سرعت بالاتری ساخته می‌شود. در ساخت این نوع سقف‌ها از بتن و فولاد کمتری استفاده می‌شود که آن را مقرون‌به‌صرفه می‌کند. به صورت کلی می‌توان برای این سازه‌های مدرن نقاط قوت زیر را برشمرد:
- ستون‌های کمتر و در نتیجه فضای آزاد بیشتر
- تحمل بار بالاتر
- ضد ارتعاش
- ظاهر زیبا و چشم‌نواز
- وزن پایین
- ساخت آسان و سریع
با توجه به مزایای بسیار زیاد سقف‌های وافل شاهد استقبال از این نوع سازه‌ها و گسترش استفاده از آن در اکثر بناهای مدرن هستیم. اولین و مهمترین مرحله در اجرای این سازه، طراحی سقف وافل است که باید در نهایت دقت و به صورت تخصصی انجام شود. در این مطلب به طور مختصر به اصول طراحی این سقف مدرن اشاره می‌کنیم.
اصول کلی طراحی سقف وافل
طراحی سقف وافل در هر ساختمان بر اساس نقشه آن و منحصر‌به فرد خواهد بود و نمی‌توان یک دستور‌العمل واحد برای همه طراحی‌ها پیچید. با این‌حال برخی قوانین و استانداردها در طراحی سقف وافل تعیین شده‌اند که ایمنی و کارآیی آن را افزایش می‌دهند. هنگام طراحی سقف‌های وافل در ابتدا باید ابعاد قالب را بر اساس ضخامت سقف مشخص کنید و در طراحی خود به سبک بودن و بهینه‌سازی هزینه‌ها نیز توجه داشته باشید. نکات کلی که بر اساس آیین‌نامه‌ها و قوانین در طراحی سازه وافل باید در نظر بگیرید عبارتند از:
- فاصله مرکز به مرکز تیرچه‌ها
- تعیین ضخامت سقف با در نظر گرفتن دهانه و خیز بلند مدت و کوتاه مدت
- لنگرهای خمشی
- کنترل برش یک طرفه و دو طرفه (برش پانچ)
- طراحی تیرهای میانی
- بار سقف
- توجه به شکل‌پذیری سقف وافل
طراحی سقف وافل یک طرفه و دو طرفه
سقف‌های وافل را بر مبنای نسبت طول به عرض دهانه آن به دو دسته یک طرفه و دو طرفه تقسیم می‌شود که هر کدام به روشی کاملا متفاوت از دیگری طراحی می‌شوند. انتخاب یک طرفه یا دو طرفه بودن سقف وافل به پلان معماری بستگی دارد و پس از اینکه نوع آن را مشخص کردید باید بر اساس اندازه دهانه، برای نحوه اجرای سقف وافل تصمیم‌گیری کنید. شکل ظاهری و قیمت این دو نوع قالب کاملا متفاوت بوده و می‌توان گفت سقف وافل دوطرفه محکم‌تر از نوع یک طرفه آن است.
طراحی سقف وافل یک طرفه
طراحی این نوع از سقف وافل مشابه سقف یونولیت است و برای طراحی آن نیازی به مدل‌سازی نیست بلکه بر اساس جدول‌های طراحی قابل اجراست. در جدول طراحی سقف وافل یک طرفه به راحتی ضخامت و عرض و عمق تیرچه بر اساس اندازه دهانه قابل استخراج بوده و محل دقیق میلگردگذاری نیز براساس همین جدول مشخص می‌شود. همانطور که گفتیم این سقف‌ها با سقف یونولیتی قابل جایگزینی است و می‌توانید حتی پس از طراحی سقف نیز، با یک تصمیم اقتصادی، به جای تیرچه یونولیت از قالب وافل یک‌طرفه استفاده کنید و از مزایایی این سازه مدرن بهره‌مند شوید. در این صورت سازه‌ای سبک، با بتنی یکپارچه خواهید داشت که نیازی به تیرچه‌های دوبل و دردسرهای جابه‌جایی تیرچه‌های پیش‌ساخته ندارد.
اصول طراحی سقف وافل یک‌طرفه
آنچه در محاسبات سازه سقف وافل باید در نظر بگیرید مواردی است که در آیین‌نامه مقررات ملی ساختمان درج شده است. ضخامت قالب سقف‌های وافل یک‌طرفه که در بازار قابل تهیه است، ۲۵ سانتی‌متر بوده و ضخامت دال سقف نیز بین پنج تا هفت سانتی‌متر طراحی می‌شود. به این ترتیب حداقل ضخامت این نوع سقف ۳۲ سانتی‌متر است که برای دهانه‌های بلندتر باید افزایش یابد. در تعیین ضخامت سقف باید خیز سقف در بلند مدت و کوتاه مدت در نظر گرفته شود.
در مبحث ۹ مقررات ملی ساختمان به سقف وافل تحت عنوان دال مجوف اشاره شده و در مورد مقرارت مربوط نحوه عملکرد و اجرای سقف و اتصال سقف به تیر و ستون و حداقل آرماتورهای مجاز و سایز جزئيات مربوط به تولید و اجاره سقف وافل صحبت شده‌است.
تبدیل طراحی سقف تیرچه بلوک به وافل یک طرفه
ممکن است شما نیز بعد از طراحی سقف خود به این نتیجه رسیده باشید که بهتر است از سقف‌های وافلی در ساخت و ساز خود استفاده کنید! اگر به این نتیجه رسیدید، به شما مژده می‌دهیم که نیازی به هیچ تغییر اساسی در طراحی سازه ندارید و به راحتی می‌توانید تیرچه بلوک را با وافل یک‌طرفه جایگزین کنید.
در این فرآیند لازم نیست مقاطع تیر و ستون تغییر کند و حتی بارگذاری سازه نیز به همان شکل قابل اجراست. توجه داشته باشید که این نکته تنها برای وافل یک‌طرفه صادق است و برای سقف وافل دوطرفه باید بررسی‌های تکمیلی انجام شود.
طراحی سقف وافل دو طرفه
معمولا از سقف‌های وافل دوطرفه در مکان‌هایی استفاده می‌شود که به دهانه‌های بلند و یا بارگذاری‌های سنگین نیاز داشته باشند. در این روش قالب‌ها به صورتی طراحی می‌شوند که بار را در دو جهت انتقال می‌دهند و نیازی به تیر تکیه ندارند. به‌کارگیری سقف‌های وافل دوطرفه می‌تواند تعداد ستون‌ها را کم کند و فضای باز بیشتری در اختیار مالک قرار دهد.
اصول طراحی سقف وافل دو طرفه
مدل‌سازی سقف وافل دو طرفه با کمی تغییر مشابه دال مسطح خواهد بود. تنها باید مقررات آیین‌نامه را در نظر بگیرید که عبارتند از:
- عرض حداقل ۱۰ سانتی‌متر برای تیرچه
- بیشتر نبودن عمق تیرچه از ۳.۵ برابر حداقل عرض آن
- حداکثر فاصله لبه تا لبه تیرچه‌ها ۷۵ سانتی‌متر
- حداقل ضخامت دال بزرگ‌تر از 12/1 فاصله بین تیرچه‌ها یا بیشتر از ۵ سانتی‌متر
برای طراحی سقف وافل دوطرفه می‌توانید از نرم‌افزارهای طراحی موجود در بازار استفاده کنید؛ که یکی از بهترین و کامل‌ترین آنها نرم‌افزار ETABS یا ایتبس است. کافی است مشخصات قالب وافل را در نرم‌افزار ایتبس ETABS وارد کنید و مراحل طراحی را مشاهده کنید. در مرحله بعد خروجی ایتبس را به نرم‌افزار سیف ارائه دهید و این نرم‌افزار نحوه آرماتور‌بندی را برای شما مشخص خواهد کرد. توجه داشته باشید که در پایان خیز و ارتعاش سقف را کنترل کنید. نکته بعدی که باید در نظر بگیرید این است که چون در این نوع سازه، قالب باید خارج شود، عرض فوقانی ریپ باید بین ۶۰ تا ۸۰ سانتی‌متر تخمین زده شود که بتوانید قالب را به راحتی بیرون بکشید.
نکات مهم در اجرای طرح
- تیرچه‌های وافل باید از ابتدا تا انتهای کار به صورت کاملا متعامد قرار بگیرند و جابه‌جا نشوند.
- هنگام اجرا، تراز بالاتر حداقل ۷۰ درصد حک‌های تراز پایین حفظ شوند.
- سقف خیز منفی داشته باشد.
- فاصله جک‌ها و اسکافلد‌ها نزدیک باشد.
- برای بازکردن و قالب برداری وافل حتما به صورت مرحله‌ای پیش بروید و به هیچ عنوان بدون نصب پایه اطمینان قالب را باز نکنید.
رنگ آمیزی در سقف وافل
رنگ آمیزی در سقف وافل نمای چشم نوازی و جذابی ایجاد می کند و حس خوبی به بیننده القا می کند. علاوه بر رنگ آمیزی ، نور پردازی نیز در سقف وافل اهمیت زیادی دارد که با بهره گیری از لامپ های کوچک و رنگی جذابیت بیشتری به سقف ببخشید.
فراهم شدن شرایط لازم برای ایجاد این تزیئنات چیست ؟
1 استفاده نکردن از تیر آویز : برای این که یک سقف صاف و یکدست داشته باشید تا بتوانید تزیئنات و زیبایی شناسی را در آن اجرا کنید نباید از تیر آویز استفاده کنید و در حین اجرا دقت کافی را داشته باشید که تیر آویز بیرون زدگی نداشته باشد.
2 تایید کیفیت بتن : کیفیت بتن حتما باید تایید شود و در حین اجرا و بتن ریزی توجه کافی به آن داشته باشید.
گچبری فضاهای خانگی سقف وافل
با توجه به کوتاه بودن سقف وافل در فضاهای مسکونی شاید به نظر بیاید که حفرات منظم برای فضاهای بسته خانگی جذاب نباشد. برای تطبیق سیستم وافل با سلیقه مرسوم دکوراسیون خانگی در ایران گچبری به راحتی امکان پذیر است. می‌توان از میزان عمق حفرات کم کرد و با کار گذاشتن چراغ‌های سقفی داخل سقف فضا را خانگی‌تر کرد. کناف و رابیتس هم برای فضاهای سالن پذیرایی مناسب است.
نورپردازی در سقف وافل :
نورپردازی در طراحی داخلی و معماری نقش بسیار موثری دارد. سقف وافل به دلیل این که فضای خالی در زیر قالب وجود دارد امکان نور پردازی و ایجاد یک جلوه زیبا را برای شما فرهم کرده است. طراحان میتوانند حفره های مربعی شکل را رنگ آمیزی و نمای ظاهری چشمگیری ایجاد کنند سپس درون هر یک از این مربع ها تزینات نور پردازی اجرا کنند.
گچبری و سادگی سقف وافل آشپزخانه
برای ایجاد نظم بصری اطراف سقف که به دیوار اتصال دارد کناف کار شده است. اما در بخش جزیره یا همان بالای اپن آشپزخانه از حفرات سقف وافل استفاده شده. همانطور مشخص است داخل سقف چراغ کار گذاشته شده است و با گچبری خلاقانه، این حفرات منظم و شیک به نظر می‌آید و از حالت اولیه خود خارج شده است. دقت داشته باشید که عبور تاسیسات آشپزخانه از داخل سیستم وافل به سادگی امکان پذیر است.
ترکیبی از نور رنگ چوب حصیر
نماهایی که به سمت چوب‌های حصیر و صندل می‌روند با نمای بتنی و خشن و صنعتی وافل همخوانی ندارد مگر آنکه پوشش داخلی حفرات را به سمت پوشش‌های چوبی پیش ببرید. کافیست رنگ‌های کرم و عسلی را با نورپردازی سقف وافل ترکیب کنید و بدون آنکه نظم حفرات اولیه سقف وافل را بر هم بزنید توجه مخاطب به ایده شما جلب می‌شود.
ایجاد طرح‌های لانه زنبوری
برای ساختمان‌هایی با سقف‌های بسیار بلند که معمولا به سیستم وافل کار می‌شود، نظم کسل کننده قالب وافل می‌تواند مشکل ساز باشد. طراحان برای از بین بردن یکنواختی قالب سقف وافل بدون آنکه شکل وافلی و حفره‌ای بودن سقف را از بین ببرند، اقدام به ایجاد فضاهایی لانه زنبوری یا مثلثی می‌کنند. فضاهایی که با نورپردازی تغییر چشمگیری برای محیط ایجاد خواهد کرد.
خدمات طراحی معماری به شرح زیر می باشد :
آنالیز اولیه نقشه بصورت کاملا رایگان فاز ۱ ، میزان تقریبی بتن و میلگرد مصرفی و ستون گذاری بر روی نقشه
تهیه نقشه ها و مدارک لازم برای دریافت پروانه ساختمان
تهیه نقشه‌های مقدماتی و گزارش مطالعات
تهیه نقشه های فاز ۲ اجرایی
پلان جانمایی ساختمانها و محوطه و راههای دسترسی سواره و پیاده
پروفیل از قسمتهایی از محوطه شیب آنها در جاگذاری ساختمانها تعیین کننده است
نقشه طبقات به تفکیک هر طبقه
پلان بام کلیه ساختمانها
نمای کلیه جوانب ساختمان با نشان دادن مصالح کاربردی نماسازی
مقاطع طولی و عرض از قسمتهای مورد نیاز
نقشه‌های تفضیلی معماری مربوط به قسمت های حایز اهمیت
پلان کلی سیویل محوطه، شامل خیابان‌بندی، شبکه جمع‌آوری و دفع آبهای سطحی و زهکشی و غیره، همراه با مقاطع و جزئیات لازم
سقف‌های وافل به دلیل مزیت‌های بی‌شماری از جمله انعطاف‌پذیری و استحکام بالا، زیبایی، عدم لرزش و سهولت در نصب در صنعت ساخت‌وساز با استقبال زیادی روبه‌رو شده‌اند. علاوه بر هزینه اجرایی پایین‌تر، زیبایی و چشم‌نوازی و همچنین تعداد ستون‌های کمتر، از دیگر مزایایی این نوع سقف‌ها دسترسی راحت و ایمن به تأسیسات در ساختمان است. در این مطلب با اصول کلی طراحی و ساخت سقف‌های وافل آشنا شدیم و تفاوت دو نوع سقف وافل یک طرفه و دو طرفه را بررسی کردیم. اگر هنوز شک دارید که استفاده از این نوع سقف برای بنای شما مناسب است یا خیر، یا نیازمند مشاوره در ساخت سقف وافل هستید، می‌توانید با کارشناسان ما در شرکت سهند سازه در تماس باشید.