بررسی روش‌های نصب سقف وافل برای بهبود کیفیت ضروری است یا خیر؟ ساختمان‌سازی پروژه‌ای است که از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که یک ساختمان پس از ساخته شدن قرار است مامنی باشد برای انسان‌ها که در آن زندگی کنند و به فعالیت‌های روزمره خود بپردازند. بنابراین باید به‌گونه‌ای قوی و محکم ساخته شوند که تا حد ممکن در برار انواع خطرات مانند؛ زلزله، آتش‌سوزی، سیل و… مقاوم باشد و کمترین آسیب را به افراد وارد کند. هر چند برخی اوقات ساختمان‌هایی احداث می‌شوند که کمترین مقاومت عادی را دارند، چه رسد به مقاومت در برابر زلزله و آتش‌سوزی و بلایای طبیعی دیگر.

در این مقاله به بررسی روش‌های نصب سقف وافل برای بهبود کیفیت می‌پردازیم تا با نکات آن به خوبی آشنا شوید.

سقف وافل چیست؟

سقف وافل نوعی سازه‌ی بتنی است که با بتن مسلح ساخته ‌شده و ظاهری شیک دارد که کاربرد آن بیشتر در سقف‌های با ارتفاع بیشتر از 12 متر و دهانه‌های گسترده مانند؛ بیمارستان‌ها، هتل‌ها، مراکز تجاری، دانشگاه‌ها، سالن‌های ورزشی، فرودگاه‌ها و … است. علاوه‌بر ظاهر زیبا، این نوع سقف مزایای اقتصادی و فنی چشم‌گیری دارد. از آنجا که برای ساخت آن از قالب وافل استفاده می‌شود، وزن مرده سازه را بسیار کاهش می‌دهد. به سقف وافل دال دو طرفه هم گفته می‌شود، و چون با سیستم قابلمه‌ای اجرا می‌شود به لقب قابلمه‌ای یا مشبک نیز مشهور است.

مزایا و معایب سقف وافل

سقف وافل علاوه‌ بر زیبایی ظاهری و چشمگیر، مزایای کاربردی زیادی دارد که در اینجا به چند مورد پر اهمیت اشاره می‌کنیم. همان‌طور که ذکر شد از مهم‌ترین مزایای سقف وافل می‌توان به صرفه‌ی اقتصادی و زمان اجرای آن اشاره‌ کرد. مزیت بعدی آن امکان اجرای آن بر روی هر دو اسکلت بتنی و فلزی است. مقاومت در برابر آتش‌سوزی و لرزش از جمله مزیت‌های دیگر این نوع سقف محسوب می‌شود. از طرف دیگر، می‌توان از عدم قابلیت اجرا برای سقف‌های شیب‌دار و همچنین افزایش هزینه سقف کاذب یا کناف به پروژه به عنوان معایب آن اشاره کرد.

پارامتر‌های طراحی سقف وافل

پارامترهای مهم در طراحی سقف وافل شامل؛ ضخامت دال، فاصله بین دو محور تیرچه، ضرایب سختی دال و عرض و عمق تیرچه است. البته این نوع سقف نیز همانند سایر سازه‌ها قابلیت طراحی با نرم‌افزارهای ویژه مهندسی را دارد که احتمال بروز خطای انسانی در طراحی و محاسبات را کاهش داده‌اند. نرم‌افزارهایی همچون Safe و  Etabs در طراحی سقف وافل مورد استفاده قرار می‌گیرند که به تطابق طراحی و نقشه‌ها با مقررات و دستورالعمل‌های خاص موجود در این حوزه کمک می‌کنند.

مراحل اجرای سقف وافل

زیرسازی سقف وافل

اولین مرحله عملیات زیرسازی سقف وافل است که با نصب جک‌ها شروع می‌شود و با کار گذاشتن قالب‌های وافل ادامه پیدا می‌کند. نصب جک در سقف وافل نیازی به قالب فلزی ندارد، زیرا قالب‌های آن مستقیم بر روی قوطی‌های فلزی قرار می‌گیرد.

قالب‌ چینی وافل

دومین مرحله قالب‌چینی وافل است که پس از جایگذاری قالب‌ها، میلگرد گذاری و آرماتوربندی انجام می‌شود، که در طول میلگرد گذاری منع و مشکلی برای عبور و مرور افراد مشغول به کار ندارد.

بتن‌ ریزی سقف وافل

بعد از اجرای قالب‌چینی و کنترل نهایی آن، عملیات بتن‌ریزی صورت می‌گیرد که درصورت تمایل، سطح بالای آن صیقل می‌گردد، هرچند که زیبایی و کیفیت کار را افزایش می‌دهد اما الزامی هم نیست.

قالب برداری سقف وافل

بعد از تکمیل مراحل قبل و گذشت زمان کافی، بتن به اندازه کافی سفت و سخت شده که علامت فرارسیدن زمان آغاز عملیات قالب‌برداری است. نکته‌ی قابل توجه در این مرحله این است که باید با دقت کافی انجام شود که قالب‌ها در بتن گیر نکنند و یا اینکه هنگام بیرون کشیدن دچار ترک‌خوردیگی نشوند، به این دلیل که قالب‌های وافل چند بار مصرف بوده و نگهداری صحیح از آنها دارای صرفه‌ی اقتصادی است.

نازک کاری سقف وافل

هرچند نمای نهایی خود سقف وافل به قدر کافی و زیبا است و در برخی از سالن‌ها با نورپردازی و… طرح‌های جذابی به آن می‌دهند، اما در برخی سالن‌ها و اتاق‌ها نیز برای این مرحله از سقف کاذب استفاده می‌کنند.

اجرای خیز منفی در سقف وافل

تغییر شکل رو به پایین سقف‌ها و تیرهای بتنی، به دلیل وارد شدن بار بتن‌ریزی در زمان اجرا و همچنین اعمال بار بهره‌برداری، را خیز می‌گویند. برای جلوگیری از این اتفاق، هنگام بهره برداری باید در زمان اجرای تیر و دال، این موضوع را پیش‌بینی کرد و با اجرای رو به بالای خیز که به آن خیز منفی نیز گفته می‌شود از بروز مشکلاتی همچون شکم‌دادن سقف جلوگیری کرد.

اجرای تاسیسات در سقف وافل

اجرای تاسیسات در سقف وافل به دو روش؛ از زیر سقف و داخل سقف انجام می‌شود. لازم به ذکر است که تاسیسات و لوله‌ها از روی سقف اجرا می‌کنند هرچند که دردسرهای خاص خود را دارد و عمر لوله‌ها را کاهش می‌دهد. در اجرای تاسیسات از روی سقف باید روی آنها ماهیچه سیمانی کشیده شود و بعد فضای خالی آنها را با پوکه ریزی پر کرد و سپس یک لایه ملات کشیده شود. که این مراحل هزینه‌بر بوده و عمر تاسیسات را کاهش می‌دهد. اما اجرای سقف وافل این امکان را ایجاد کرده تا با روش‌های کم هزینه‌تر و راحت‌تر به اجرای تاسیسات پرداخته‌شود. چرا که به دلیل حفره حفره بودن این نوع سقف امکان عبور لوله‌های تاسیساتی را از زیر سقف و داخل آن فراهم نموده، بدون اینکه به اجزای سازه‌ای سقف آسیب برساند.