شن و ماسه در ساختمان سازی
با توجه به اینکه شن و ماسه قسمت اصلی ساختن یک سازه بتنی را تشکیل می دهند و با توجه به مقاومت ساختمانهای بتنی در مقابل عوامل جوی و عمر طولانی تر آن نسبت به ساختمان های فلزی و آجری و همچنین با توجه به امکان تهیه سریع و ارزان و آسان مصالحی که برای ساختن ساختمانهای بتنی مصرف می شود که قسمت عمده آن شن و ماسه می باشد، شن و ماسه از اهمیت زیادی در ساختمان سازی برخوردارند.
ضمناً باید توجه نمود که جنس و خصوصيات مختلف شن و ماسه در هر ناحيه متفاوت می باشد. به همین دلیل مطالعات انجام شده ممالک دیگر به طور کامل و دقیق برای ما قابل استفاده نیست؛ چه بسا برای مملکت پهناوری مثل ایران باید شن و ماسه و حتی سنگ و خاک هر ناحيه به طور جداگانه مورد مطالعه قرار گرفته و مشخصات معینی برای آن تهیه شود مخصوصا رفتار آنها در بتن روشن گردد.
با توجه به اینکه از ملات برای نواحی مختلف یک ساختمان استفاده می شود، مثلاً ممکن است از ملات برای پوشش کانال های فاضلاب استفاده گردد، لذا باید رفتار سنگدانه ها در مقابل اسیدها و بازها مخصوصاً سولفاتها روشن باشد.
* محل های مصرف شن و ماسه در ساختمان
علاوه بر مصرف شن و ماسه در ساختمان های بتنی که اصلی ترین و مهمترین محل مصرف شن وماسه است، این مصالح در نقاط مختلف کلیه ساختمان ها مورد مصرف قرار می گیرد. از جمله در پی سازی قریب به اتفاق ساختمان ها که از دو طبقه بیشتر است، از بتن استفاده میگردد که باید در ساختن بتن، شن و ماسه مصرف شود. همچنین در ساختمان های آجری برای چیدن آجر از ملات ماسه سیمان استفاده می نمایند. برای فرش موزائیک و نصب کاشی از ملات ماسه سیمان استفاده میکنیم. همچنین برای دانه بندی کف فضاهایی که روی زمین ساخته می شود (هم کف یا زیر زمین) برای آنکه از نفوذ رطوبت به سطح جلوگیری شود، از شن با ابعاد مختلف استفاده میگردد. علاوه ابر اینها برای محفوظ نگاه داشتن لوله های تأسیسات که در ایران معمولا از کف ساختمان عبور میکند، علاوه بر ضد زنگ – پشم شیشه – نایلون پیچی، روی لوله ها را با یک لایه ماسه غیر آهکی می پوشانند تا مواد آهکی که احتمالاً در پوکه یا ملات وجود دارد، روی آن اثر نکند.
مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به موجب استاندارد شماره ۲۹۹، محل مصرف ماسه را به طور کلی در ملات سازی – بتن و بتن مسلح – آجر ماسه آهکی – آجرنسوز – ریخته گری – شیشه سازی، صافيها (فیلتر) می داند و برای هرکدام استاندارد معینی را تدوین نموده است.
* منابع تهیه شن و ماسه
شن و ماسه برای کارهای ساختمانی به دو گونه تهیه میشود:
١- شن و ماسه طبیعی
2- شن و ماسه شکسته
١- شن و ماسه طبیعی
هر سال پس از فصل بارندگی و طغیان رودخانه ها، مقدار زیادی شن و ماسه در بستر رودخانه باقی می ماند که پس از کم شدن آب رودخانه ها این منابع در دسترس قرار می گیرد و این ماسه ها را پس از شستن و سرند کردن مورد استفاده قرار می دهند.
۲- شن و ماسه شکسته
تکه سنگ های درشت را بعد از تعيين جنس آن، در سنگ شکنهای مختلف شکسته و خرد می نمایند. آنگاه آن را بوسیله الکهای مخصوص دانه بندی نموده و به مصرف می رسانند.
* شکل هندسی دانه
بهترین و باربرترین شکل دانه از نظر هندسی برای مصرف در بتن، شکل نزدیک به کره است و هر قدر شکل دانه به صفحه نزدیک تر باشد و یا دراز باشد نامطلوب تر بوده و قطعه ريخته شده با آن از مقاومت کمتری برخوردار است. به همین دلیل مجموع دانه های دراز و پهن مورد مصرف در بتن نباید از ۱۵ درصد مجموع شن و ماسه بیشتر باشد. دانه پهن به دانه ای گفته می شود که ضخامت آن از 6/0 معدل سوراخهای دو الکی که این دانه بین آنها قرار می گیرد، کمتر باشد و دانه دراز به دانه ای گفته می شود که طول آن در 8 / 1 معدل سوراخهای دو الکی که این دانه بين آنها قرار میگیرد، بیشتر باشد.
منبع : ایران دکور